فن آکسیال
تاریخچه فن آکسیال به آسیاب های بادی موجود در اروپا در قرون وسطی بر می گردد.
تاریخچه فن آکسیال به آسیاب های بادی موجود در اروپا در قرون وسطی بر می گردد. اولین فن الکتریکی که همان فن آکسیال بود ،در دهه 80 میلادی معرفی و ثبت گردید.
آکسیال (axial) درزبان لاتین به معنای محوری است و در آن جریان هوا اساساً موازی محور پروانه‌است. دلیل نامگذاری آن به فن " آکسیال" ، جهت تولید باد در این نوع فن بود. تیغه ها با چرخش حول محور مرکزی، هوا را نیز مجبور به حرکت در همان جهت می کنند. و به این ترتیب حجم زیادی از جریان هوا را ایجاد میکنند. راندمان این گونه فن‌ها حدوداً ۷۰ الی ۸۰ درصد می‌باشد و در برخی طرح‌های مخصوص حتی به ۹۰ درصد نیز می‌رسد.
فن آکسیال یکی از قدیمی ترین و پر استفاده ترین مدل های فن موجود در بازار است. ایده اصلی تولید فن و استفاده از آن ها با مدل های آکسیال عملی شده و در حال حاضر و با پیشرفت تکنولوژی نیز همچنان استفاده از این نوع فن در بخش های مختلف خانگی و صنعتی ادامه دارد.
فن آکسیال همان فن پروانه ای است که شما در قسمت های مختلف زندگی خود آن ها را دیده و از آن ها استفاده کرده اید. پروانه هایی که با سرعت زیاد می چرخند و موجب تغییر هوا می شوند با نام علمی و حرفه ای آکسیال شناخته می شوند. فن آکسیال ساختار ساده ای داشته و به همین دلیل نیز قیمت تمام شده پایینی دارند که موجب می شود همچنان از آن ها در بخش های مختلف صنعتی و خانگی استفاده شود.
کاربرد فن آکسیال
به دلیل فشار پایین و حجم بسیار زیاد جریان هوایی که تولید میکنند، همه منظوره هستند و این نوع هواکش، گزینه ی بسیار مناسبی برای انتقال هوا از یک نقطه به یک نقطه دیگر می باشد. بنابراین برای فضاهای بسته که نیازمند جابجایی هوای خنک هستند (مثل رایانه ها و فضاهای بزرگ مثل ساختمان های اداری) مناسب هستند.
- سیستم تهویه ورزشگاه ها و سالن های ورزشی
- تهویه هوای آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام
- استفاده به عنوان خنک کننده برای موتور های صنعتی و اتومبیل ها
- استفاده در مغازه ها و فروشگاه ها
- استفاده در کارخانه و کارگاه های صنعتی
- استفاده در مرغداری ها، سردخانه ها و گلخانه ها
فن‌های آکسیال یا محوری با توجه به فریم دستگاه و نوع پروانه به سه دسته تقسیم میشوند:
فن پروانه‌ای
فن پروانه‌ای ساده‌ترین نوع فن محوری می‌باشد که شامل یک پروانه دارای ۳ الی ۶ پره، الکتروموتور و یک قاب می‌باشد. پروانه در این نوع فن‌ها از جنس فلز یا ترکیبات پلاستیک بوده و داخل قاب قرار می‌گیرد. اتصال الکتروموتور در اندازه‌های کوچک و متوسط به صورت مستقیم بوده و در اندازه‌های بزرگتر به صورت تسمه پولی می‌باشد. فن‌های پروانه‌ای برای حجم زیاد هوا و فشار استاتیک کم استفاده میشوند و برای غلبه بر سیستم‌هایی با افت فشارهای بیش از ۱۲۵ پاسکال توصیه نمی‌شوند و کاربرد آنها برای سیستم‌های کوچک و ساده از نظر تهویه که فاقد کانال کشی یا دارای کانال‌های کمی‌باشند محدود می‌گردد.
فن لوله محوری
فن لوله محوری (هواکش آکسیال کانالی) شبیه فن پروانه‌ای است امابجای قاب، الکتروموتور و پروانه درون محفظه‌ای به شکل استوانه قرار می‌گیرند و پروانه آن چهار الی هشت پره با طراحی آیرودینامیکی یا مسطح دارد. استوانه کارایی هواکش را افزایش می‌دهد و طوری طراحی شده که با نوک پره‌ها فاصله کمی داشته باشد. اتصال الکتروموتور در این نوع فن‌ها می‌تواند به صورت مستقیم یا تسمه پولی باشد به‌طور مثال برای کاربردهای صنعتی جهت تخلیه اسپری رنگ یا تخلیه دود بجهت عدم برخورد هوای آلوده با الکتروموتور و آسیب رسانی به آن از اتصال تسمه پولی استفاده می‌گردد.
فن پره محوری
فن پره محوری (جت هواکش) مانند فن‌های لوله محوری بوده اما با این تفاوت که قبل از فن پره‌های راهنما اضافه میشوند و همچنین تعداد پره‌های پروانه افزایش می‌یابد. پره‌های راهنما جریان هوا را مستقیم میکنند و بازدهی هواکش و قابلیت‌های مربوط به فشار استاتیک را بهبود می‌بخشند. این پره‌ها موجب میشوند این هواکش، پربازده‌ترین هواکش محوری باشد. این هواکش‌ها معمولاً در کانال‌ها به جای هواکشهای سانتریفوژ به کار می‌روند مخصوصاً وقتی که محدودیت فضا وجود دارد. هواکشهای پره محوری صدای بسیار زیادی تولید میکنند. در این نوع فن‌ها اتصال الکتروموتور به پروانه یا به صورت مستقیم بوده یا به صورت کوپلینگی می‌باشد. فن‌های نصب شده در تونل رسالت از این دسته از فن‌ها می‌باشد.
مزایای فن آکسیال
- فن آکسیال تنوع بسیار زیادی در مدل های مختلف
- عملکرد ساده و مشخص
- قیمت مناسبی دارند
- طراحی بروز و جدید موتورهای فن های جدید آکسیال
- قابلیت نصب در محیط ها و کانال های مختلف
منبع1:ویکی پدیا
منبع2:ترجمه مقاله
